Voorvallen met tot op heden onverklaarde objecten, ufo’s dus, zijn een onbetwistbaar feit. De verklaring ervoor is dat allerminst. Maar mocht de herkomst buiten de aarde liggen, dan heeft von Neumann wellicht al lang geleden een mogelijke verklaring bedacht.
Tot de dag van vandaag vinden er voorvallen plaats met objecten waarbij onderzoekers een verklaring schuldig moeten blijven. Ufo’s dus. Al snel wordt er vervolgens door menigeen beweerd dat de herkomst dan wel buiten de aarde moet liggen. Een bewering die uiteraard eerst nog maar eens moet worden aangetoond. Tot op heden ontbreekt ook daar het harde bewijs voor.
Maar mochten enkele van deze objecten inderdaad een buitenaardse herkomst hebben, dan zijn er wel degelijk meerdere mogelijkheden waarmee dit valt te verklaren. Mogelijkheden waarbij tijd en de enorme afstanden in het universum een minder grote rol spelen. Een daarvan werd als concept bedacht door de Hongaarse wiskundige John von Neumann. Uiteindelijk werd het bekend als von Neumann machines, zichzelf replicerende machines die zelfstandig kunnen opereren.
Een vreemd fenomeen
Ufo’s zijn in en nogal wat aspecten een vreemd fenomeen. Over de jaren heen is het onderwerp ten prooi gevallen aan de meest waanzinnige geesten die er welhaast een religie van gemaakt hebben. De meest vreemde claims worden als zoete koek geslikt door een niet te onderschatten aantal mensen. Internet wordt er door overspoeld en het heeft er toe geleid dat de echte feiten onbekend blijven en bijna geen wel denkend mens het onderwerp nog serieus neemt.
Hoe dan ook, ongeacht hoe er over het fenomeen wordt gedacht, de voorvallen zijn daar, en simpelweg niet te ontkennen. Toch worden ze wel massaal genegeerd, en erger, gebagatelliseerd. Wat de reden daarvoor dan ook mag zijn, het gevolg is wel een hoop voorvallen zonder antwoorden. Met recht een vreemd fenomeen. Niet alleen door ontbrekende antwoorden, maar ook om het simpele feit dat maar weinig mensen, en zeker onderzoekers van naam, hun vingers willen branden aan het onderwerp. Niet onlogisch gezien de enorme hoeveelheid onzin omtrent het onderwerp. Maar het gevolg is wel dat we niet snel ook op echte antwoorden hoeven te rekenen.
Wat als..
Een redenatie is dat als een herkomst van een voorval niet op de aarde gevonden kan worden, wellicht moet er dan toch verder gekeken worden. Uiteraard is ook dit een redenatie met de nodige haken en ogen. Ten eerste, als je geen enkele aanwijzing kan vinden, is er ook geen aanwijzing om de herkomst buiten de planeet te plaatsen. Ten tweede, met een buitenaardse herkomst loop je ook weer tegen de nodige problemen aan. De belangrijkste is wel de enorme afstanden in het universum. Maar zoals het wetenschap betaamd, iets uitsluiten alleen omdat het idee tegenstaat is geen wetenschap. Ondanks alle tegenwerpingen zijn er toch nog legio mogelijkheden waarop de aarde al lang geleden bereikt kon worden zonder natuurwetten te breken of terug te grijpen op exotische theorieën.
Dus, wat als.. En hoe dan?
Geen aliens
De meesten van ons kennen de verhalen over zogenaamde “abductions”, vee verminking en contact met aliens wel. Afgaande hoe “alternatieve media” omgaat met dit heikele onderwerp zou je bijna denken dat ET dagelijks aan en afvliegt. Al dan niet met de beste bedoelingen voor de mensheid. Een bekende uit het alternatieve wereldje, Martijn van Staveren, houdt een dikke boterham over aan het verkondigen van dergelijke onzin voor volle zalen. Mensen willen ook graag voor de gek gehouden worden, lijkt het wel.
Terug in de realiteit is het zelfs wanneer dergelijke objecten een buitenaardse oorsprong hebben meer waarschijnlijk dat er geen levende ziel aan boord is. Natuurlijk is zelfs dit speculatie, maar gezien de afstanden in het universum, ligt het meer voor de hand dat iets wat van zo enorm ver komt onbemand is. Vergelijkbaar met de huidige missies naar Mars, is het efficiënter in alle opzichten om geen bemanning aan boord te hebben.
Onbegrensde mogelijkheden
De huidige missies naar Mars zijn enorm duur en riskant. Een geslaagde landing is niet gegarandeerd. Maar stel Nasa, of Esa uiteraard, weet een volledig autonome lander te maken die in staat is niet alleen zelf onderzoek te doen, maar ook een replica van zichzelf te maken. Of nog beter, door nieuwe instructies zelfs een betere versie van zichzelf te bouwen. Niet alleen zou dat de exploratie van Mars in een enorme stroom versnelling brengen, het zou ook mogelijk worden om vanaf Mars weer terug te keren naar de Aarde. Al dan niet met van Mars meegebrachte “lading”. Uiteraard kunnen dergelijke machines dan ook min of meer uitzwermen naar andere gedeelten van ons zonnestelsel om onderzoek te doen.
Technisch is bovenstaande nog niet haalbaar, maar iets dergelijks zal wel binnen afzienbare tijd tot de mogelijkheden kunnen behoren. Onze technische stand van zaken is voorlopig nog niet zover, maar wat als eventueel buitenaards leven wel zover, of verder, is?
Buitenaards leven
Ons zonnestelsel is betrekkelijk nieuw en de mens nog nieuwer. Wanneer er elders intelligent leven aanwezig is, grote kans dan ook dat dit op technisch gebied dan ook onvoorstelbaar veel verder is gevorderd. De veronderstelling dat dergelijke buitenaardse beschavingen interesse hebben voor de rest van het universum is dan ook niet erg ver gezocht. De vraag is: zien we daar op onze aarde dan de sporen van in de vorm van ufo’s.
Om maar met de deur in huis te vallen: Het overgrote deel van de berichtgeving over ufo’s en “aliens” kan zo mee met de waan van de dag. Er zijn geen aliens die af en aanvliegen. Geen bewijs, geen echte aanwijzing, en geen greintje hard bewijs maken dat mensen met dit soort verhalen op zijn minst vreemd genoemd kunnen worden, en de charlatans die daar ook nog geld mee verdienen regelrecht de kluit bedonderen.
Maar.. Er is een klein gedeelte van alle voorvallen, zo’n 5%, die met de beste wil ter wereld niet verklaard kunnen worden. Door gedrag en/of uiterlijk, denk aan haast onmogelijke manoeuvres, snelheden en vreemd uiterlijk, zoals enorme driehoeken, bolvormen en dergelijke, laten dit soort voorvallen zich niet echt verklaren. Sommige manoeuvres lijken dan ook een sterke aanwijzen dat wat dergelijk objecten ook mogen zijn, iets levends kan er niet in overleven. Natuurwetten zijn universeel uiteraard.
Uiteraard valt of staat zelfs de meest hypothetische veronderstelling met het bestaan van buitenaards leven. Echter de kansen dat het wel moet bestaan wordt tegenwoordig door zo goed als alle astronomen en onderzoekers onderschreven. En als het bestaat, is de kans dat het ook de aarde heeft weten te bereiken niet helemaal uit te sluiten.
Het is natuurlijk allemaal uiterst hypothetisch, maar mocht het toch het geval zijn, en zo de onverklaarde voorvallen van een oplossing voorzien, of toch een gedeelte kunnen verklaren, wat is dan de meest waarschijnlijke mogelijkheid om toch de enorme afstanden in het universum te overbruggen.
Von Neumann
Hoewel het idee van zichzelf replicerende “machines” al veel ouder is, was het de Hongaarse wiskundige von Neumann die in 1948 het concept verder uitwerkte. Grofweg bestond zijn idee uit een machine met programmering en geheugen (op tape destijds) die voor onderdelen kon putten uit een voorraad. Von Neumann stelde zich een machine voor die bestond uit niet meer dan 8 onderdelen die samen moesten zorgen voor het skelet en beweging.
Acht jaar later breidde wiskundige Edward F. Moore het concept uit door in een artikel in Scientific American een kunstmatige plant voor stellen die water, lucht en aarde als grondstof zou gebruiken, en energie uit zonlicht. Een praktische toepassing zou, volgens Moore, kunnen bestaan uit “planten” van dergelijk machines in kuststroken waar het makkelijk toegang zou hebben tot elementen in zeewater. In een later stadium zouden er dan wellicht ook drijvende “planten” gemaakt kunnen worden. Het idee van Moore was om dergelijke machines te laten groeien om ze vervolgens te oogsten voor de onderdelen die dan weer voor “normale” machines gebruikt konden worden. Moore in een notendop.
Ruimtevaart
Het concept van von Neumann machines kan op allerlei manier toegepast worden. Bijvoorbeeld in de geneeskunde. De eerste toepassing voor ruimtevaart echter werd bedacht door natuurkundige Freeman Dyson in 1970. Freeman breidde het concept uit door, onder andere, een toepassing in de ruimtevaart te bedenken. Freeman kwam op de proppen met het idee om zichzelf replicerende machines naar Enceladus, een van de manen van Saturnus, te sturen. Het idee was dat deze machines zichzelf daar zouden repliceren om ijs te delven, om dat vervolgens naar Mars te transporteren om Mars leefbaar te maken (Terravorming).
In 1980 kreeg het idee ook voet aan de grond bij Nasa. Onder de naam Advanced Automation for Space Missions werd onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om intelligente zichzelf replicerende machines te gebruiken waardoor de inzet van materiaal en personeel zoveel mogelijk gereduceerd kon worden. Nasa zag mogelijkheden om goedkoop delfstoffen uit de maan bodem te halen. Daarnaast zag Nasa ook mogelijkheden om op een goedkope en efficiënte manier het universum exponentieel te verkennen. En het is vooral dit laatste idee dat zo voor de hand ligt dat het wel eens al veel eerder opgekomen zou kunnen zijn bij eventuele andere technische beschavingen in het universum.
Exponentieel houdt in dat er met maar een beperkt aantal “verkenners” gestart hoeft te worden om na verloop van tijd toch een enorm aantal afzonderlijke machines te hebben die als het ware uit waaieren door het hele zonnestelsel, of verder.
Uiteraard waren de benodigde technieken in 1980 bij lange na nog niet voorhanden, en ook anno nu zal het nog niet helemaal mogelijk zijn. Maar met de rappe ontwikkeling van zogenaamd artificial intelligence, kunstmatige intelligentie, en het voortschrijden van onze technische kennis en mogelijkheden, komt de mogelijkheid wel met rappe schreden nader.
Ufo’s?
De derde wet van Arthur C, Clarke luidt: “Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic”.
Clarke bedoelde daarmee dat wanneer we toch eens oog in oog zouden staan met “technologie” wat een stuk verder geavanceerd is dan onze huidige stand van techniek, het voor ons dan wel op magie moet lijken. Gezien de omstandigheden welke de onverklaarde ufovoorvallen ook onverklaard maakt, kan men al snel de conclusie trekken dat dit dan ook precies is wat er aan de hand is.
Toch is harde conclusies trekken wat betreft ufo’s nog steeds een riskante bezigheid. De harde bewijzen voor wat dan ook ontbreken nog steeds. Maar, zoals het ook in de wetenschap gebruikelijk is, alles begint met een hypothese.
Er van uitgaande dat van de onverklaarde voorvallen met onbekende objecten er minimaal enkele een herkomst buiten de aarde kunnen hebben, moet allereerst verklaart kunnen worden hoe deze dan de enorme afstanden in het universum hebben overbrugd om bij onze planeet te kunnen bereiken. Passende mogelijkheden waarbij niet of (nog) niet bestaande (theoretische) mogelijkheden teruggegrepen hoeft te worden zijn echter schaars. Von Neumann machines konden daarom wel eens een simpele en afdoende verklaring zijn.
In vergelijking met het universum om ons heen, en zelfs in ons eigen zonnestelsel, komt de mens letterlijk nog maar net om de hoek kijken. Eventuele andere technische beschavingen liggen daarom dan ook naar alle waarschijnlijkheid enorm voor op de mens wat technologie betreft. We herkennen onze eigen technologie ook direct. Een ruimteschip, vliegtuig, ruimte stations als ISS en dergelijk herkennen we dan ook gelijk. Maar met techniek wat enorm op ons voorligt kan dat wel eens heel anders uitpakken, en grote kans dat het niet eens als zodanig herkend wordt.
Mocht onze planeet bezocht worden door zogenaamde von Neumann machines, dan is het dan ook waarschijnlijk dat deze bestaan uit enorm geavanceerde technologie.
Speculatie
Wat ook de werkelijke verklaring mag zijn voor de onverklaarde ufovoorvallen, zo lang er geen verdere aanwijzingen zijn over de aard en herkomst, blijft iedere verklaring ook niks meer als speculatie. Wie een beetje struint bij onze “alternatieve” broeders en zusters in de compleet ontspoorde alternatieve media, zal zo’n beetje alles wel gezien hebben. Dimensies worden gezien als iets waar zo is over te stappen van de en naar de andere dimensie, de aarde is omringd door buitenaardse ruimteschepen, en aliens van allerlei pluimage die het ofwel slecht, ofwel goed voorhebben met de mensheid en zelfs met elkaar overhoop zouden liggen.
Aangewakkerd door mensen die met fantasie verhalen door middel van lezingen zelfs hun zakken goed weten te vullen, en psuedowetenschappers als Coen Vermeeren, heeft dit de laatste jaren dan ook een enorme vlucht genomen. Keer op keer blijkt dat het wat betreft dit onderwerp altijd gekker kan.
Het zorgt er ondertussen wel voor dat er toch een reëel en onverklaard fenomeen onderbelicht blijft. Geen onderzoeker van naam zal uiteraard de vingers branden aan een onderwerp zo omgeven door complete onzin.
Ten slotte
Mocht ooit een buitenaardse herkomst van de onverklaarde voorvallen als een realistische mogelijkheid gezien worden, zal uiteraard de eerste vraag zijn hoe onze planeet dan bereikt kan worden. De afstanden in het universum lijken onoverbrugbaar met onze huidige stand van techniek. Hoewel Nasa onderzoekers serieus kijken naar mogelijkheden als het welbekende Warp uit Star Trek, en het in theorie mogelijk lijkt, hoeven we er niet op te rekenen dat dit dan ook snel tot de mogelijkheden behoort. Mocht het al mogelijk worden..
Een manier van “reizen” waarbij niet hoeft worden teruggrepen op niet bestaande of zeer theoretische manieren om door het universum te reizen heeft dan ook de voorkeur. De enige aanname is dat een eventuele buitenaardse beschaving de technische middelen heeft om zogenaamde von Neumann machines te bouwen. Te denken valt dan, onder andere, aan 3D printen. Vergelijkbare technieken zouden het bouwen van van alles in de toekomst wel eens een enorm stuk simpeler kunnen maken.
Een fascinerend idee. Dergelijke machines kunnen enorm geavanceerd en zelfs intelligent kunnen zijn door middel van kunstmatige intelligentie. Reistijd speel in mindere mate een rol, of wellicht helemaal niet. Dergelijke machines, als ze bestaan, zouden ons al lang geleden bereikt kunnen hebben.
De enige domper is… We hebben nog steeds geen idee waar we mee te maken hebben met de onverklaarde voorvallen.. Buitenaards of niet, er zal nog heel wat serieus onderzoek verzet moeten worden om daar een passend antwoord op te geven.
https://io9.gizmodo.com/how-self-replicating-spacecraft-could-take-over-the-gal-1463732482
